Niełatwa historia RKS „Ursus”

Klub Sportowy „Ursus” należy do jednych z najbardziej zasłużonych w historii Warszawy. Przez niemal 90 lat swego istnienia wychował kilka tysięcy sportowców, sprawiając, że wydarzenia sportowe na jego stadionie przeżywało wielu mieszkańców – kibiców z Ursusa. Pomimo tego, tutejszy klub nie ma szczęścia do własnej historii. Aż do dziś, nie bardzo wiadomo dlaczego, RKS „Ursus” za datę swego powstania uznaje 1935 r.

Klub Sportowy „Ursus”  należy  do  jednych  z najbardziej zasłużonych w historii Warszawy. Przez  niemal 90 lat swego istnienia wychował kilka tysięcy sportowców,  sprawiając, że wydarzenia sportowe na  jego  stadionie przeżywało wielu mieszkańców – kibiców z Ursusa. Pomimo tego,  tutejszy klub nie ma szczęścia do własnej historii. Aż do dziś, nie bardzo wiadomo dlaczego, RKS „Ursus” za datę swego powstania uznaje 1935 r.

Ten błąd, powtarzany w różnego rodzaju rocznicowych publikacjach, był utrwalany i tkwił  w świadomości  tutejszych  sportowych  działaczy. W ten sposób, RKS „Ursus” pozbawił się 6 lat swojej historii. Najwyższy czas  naprawić ten mankament i odtworzyć dzieje sportu w Ursusie.

Gdzieś 2 lata temu pisałem o tym w lokalnej gazecie. Ku mojej radości temat chwycił i kilka osób zgłosiło się do Urzędu Dzielnicowego z ciekawymi informacjami, zdjęciami, albumami. Znalazły się fundusze na wydanie monografii klubu i miło mi, że dziś wspólnie z Jackiem  Wiśniewskim realizujemy ten projekt. Kończymy pisanie  książki „Sportowe tradycje Ursusa”, która ukaże się najpewniej latem tego roku.

Na  początku   monografii  znajdzie  się  opowieść o tych pierwszych  6 „zaginionych” latach.  Spróbujemy odpowiedzieć, dlaczego  tak przestawiono datę?  Co kierowało działaczami sportowymi z Ursusa, że na własne życzenie odmłodzono  klub. Dziś, w świetle odkrytych  dokumentów nie możemy mieć żadnych  wątpliwości, że RKS „Ursus” powstał  w 1929  r. Wystarczy zajrzeć  do niektórych gazet z 1929 r. Oto w „Czynie” jesienią tegoż roku  znajdziemy   sprawozdanie  z  turniejowych meczów piłkarskich RKS „Ursusa”. Z kolei gazeta naszych sąsiadów – „Wiadomości  Włochowskie” już w czerwcu  anonsowała turniej piłkarski z udziałem  piłkarzy z Ursusa.  Jednakże z nieznanych  powodów ci sportowi  pionierzy z RKS „Ursusa” do gry nie przystąpili. Być może nie byli jeszcze  sprawni organizacyjnie. Wszak to dopiero sam początek klubu.

I tu musimy podkreślić, że ci pierwsi sportowcy pochodzili w większości z… warszawskiej Woli. Przez pierwsze  miesiące  bowiem,  RKS „Ursus” działał przy zakładach  metalurgicznych „Ursus” przy ul. Skierniewickiej. Tamże, obok fabryki pierwsi sportowcy klubu mieli do swojej dyspozycji mały stadion. Już wkrótce to się zmieniło, bowiem fabryka przy Skierniewickiej zaczęła przenosić  działalność produkcyjną do Czechowic – czyli do dzisiejszego Ursusa. Wraz z fabryką przeniósł się też i klub.
Dodajmy, że nie od razu wszystkie sekcje, ale sekretariat  klubu od  początku  1930  r. działał już w Czechowicach. Dowodem na to jest pieczęć klubowa, którą przystawiono na adresie gratulacyjnym dla Prezydenta RP Ignacego  Mościckiego w 1930 r. Na pieczątce widniał napis: Robotniczy Klub Sportowy Ursus w Czechowicach.

Dziś wiemy też, że pierwszym prezesem był Jerzy Dickman i że zapewne  z jego inicjatywy w 1929 r. grupa założycielska złożyła stosowne podpisy pod statutem klubowym w kancelarii notarialnej notariusza Jamonta. Potem,  z każdym rokiem RKS „Ursus” stawał się silniejszy. Przed wybuchem wojny klub zrzeszał ok.

200 sportowców, wywodzących  się z sekcji: piłki nożnej, kolarskiej, lekkoatletycznej, szachowej, tenisowej i gier sportowych.
W 1935 r. klubowi zrodził się lokalny rywal: KS Czechowice działający przy Fabryce Samochodów Polskich Zakładów Inżynieryjnych w Ursusie. I tak oto, podwarszawski Ursus stał się miejscem wielce ciekawych lokalnych derbów między dwoma silnymi rywalami: RKS „Ursus” i KS Czechowice. Dodajmy, że nie był to jakiś ewenement, bo w sąsiednich Włochach też działały dwa silne kluby: istniejąca  do dziś SM „Przyszłość” i „TG „Sokół” Włochy.

Derby elektryzowały kibiców i na mecz piłkarski dwóch  ursuskich  rywali przychodziło nawet  2 tysiące widzów. Po decyzji połączenia się obu ursuskich fabryk, tuż przed samą  wojną postanowiono połączyć  kluby. I jak to czasami bywa działacze obu klubów pokłócili się o szczegóły.  Poszło o nazwę: Czy miał pozostać RKS „Ursus” (bo starszy)? W tym wypadku protestowali  działacze KS Czechowice, uważając, że to będzie zwykłe wchłonięcie ich 300 osobowej sportowej instytucji. A przecież, jak uważali, to ich klub był liczniejszy, miał większy potencjał  i przed sobą wspanialsze perspektywy. Padła nawet kompromisowa propozycja by zfuzjowany klub nazwać: „Czechur”.

Ten z pozoru  błahy spór  ucięła wojna. W czasie okupacji sportowcy  obu klubów pod  nazwą „Ursus” uczestniczyli w konspiracyjnych rozgrywkach. Po wojnie zaś, nazwa RKS „Ursus” była bardziej wygodna z politycznych względów. Nowa komunistyczna władza preferowała instytucje związane z proletariatem. Robotniczy klub łatwiej uzyskiwał dotację czy przydział sprzętu sportowego.

W latach stalinowskich ursuski klub nazwano „Stalą”, ale po 1956 r. wszystko  powróciło do normy. RKS „Ursus” w 1965 doczekał się budowy swego stadionu, który do dziś służy mieszkańcom tej części Warszawy.

Monografia o RKS „Ursus” ma więc odczarować dzieje tego klubu, przywrócić mu pamięć o pierwszych  6 latach  istnienia.  Książka  będzie  też  nie lada gratką dla statystyków sportowych. Znajdziemy w niej składy drużyny piłkarskiej i tabele (począwszy  od lat pięćdziesiątych). Sporo będzie też zdjęć, które, jak już wspominałem, podarowali nam dawni sportowcy  zasłużonego ursuskiego klubu.

Robert Gawkowski

przedruk z „Dziennik Ursusa” nr 4/282, kwiecień 2017 r.
Zobacz tekst w oryginalnym wydaniu „Dziennika Ursusa”

Zobacz również artykuł: Krótka historia RKS Ursus autorstwa Jerzego Domżalskiego.

oraz artykuł: Sześć lat ukradzionej historii w „Dziennik Ursusa” nr 2/256, luty 2015 r.